Podwójna rezydencja podatkowa – co to jest?

Zapewne wiesz o tym, że masz obowiązek płacenia podatków od swoich zarobków. Sytuacja jest prosta, jeśli mieszkasz i pracujesz w Polsce. Wówczas – jako polski rezydent podatkowy – regulujesz wszystkie opłaty na rzecz krajowego urzędu skarbowego. Co jednak, kiedy zarabiasz za granicą? Może się zdarzyć, że będzie Cię dotyczyć podwójna rezydencja podatkowa. Co to jest? Jak poradzić sobie w takiej sytuacji? Wyjaśniamy.

Co to jest podwójna rezydencja podatkowa?

Bycie rezydentem podatkowym w danym kraju oznacza, że to właśnie tam spoczywa na Tobie nieograniczony obowiązek podatkowy. W efekcie jesteś tam zobowiązany rozliczać się ze WSZYSTKICH osiąganych dochodów – bez względu na to, w jakim kraju je uzyskałeś.

Jeśli więc np. wyjeżdżasz na kilka miesięcy w roku do pracy w okolice Brukseli, możesz się ubiegać o zwrot podatku z Belgii. Jednak jednocześnie składasz też PIT-36 z uwzględnieniem dochodów osiągniętych w tym kraju.

A kiedy może się zdarzyć, że masz podwójną rezydencję podatkową? Wówczas, gdy spełniasz wymogi prawne odnośnie do rezydentury w dwóch krajach. W takiej sytuacji urzędy skarbowe w obu państwach mają prawo wzywać Cię do rozliczenia w nich swoich wszystkich dochodów. Jak zatem widzisz, taka sytuacja może być problematyczna.

Czytaj więcej: Rezydentura podatkowa – co to jest?

Jakie są przyczyny podwójnej rezydencji podatkowej?

Aby zrozumieć, z czego wynika problem podwójnej rezydentury podatkowego, musisz mieć świadomość jednej ważnej rzeczy. Nie istnieją ujednolicone, globalne przepisy w tej kwestii, a każdy kraj prowadzi niezależną politykę fiskalną. I to nawet wewnątrz Unii Europejskiej.

Stąd właśnie bierze się zdecydowana większość nieporozumień i przykrych zaskoczeń. Spójrz na kilka przykładów.

• Polska – tu rezydenturę podatkową nabywasz, jeśli przebywasz w kraju co najmniej 183 dni w roku LUB (ważne!) masz centrum interesów osobistych albo gospodarczych.
• Holandia – rezydentura podatkowa w tym kraju jest przyznawana z uwzględnieniem kryterium „centrum interesów osobistych I gospodarczych”, a zatem w Niderlandach musisz mieć stały meldunek oraz legalne zatrudnienie lub działalność gospodarczą. Nie ma jednak kryterium czasu pobytu.
• Niemcy – rezydent podatkowy tego kraju musi przebywać w nim przez minimum 183 dni w roku lub mieć stałe zameldowanie w tym kraju.
• Portugalia – tu można się ubiegać o tzw. NHR, czyli status „NON-HABITUAL RESIDENT”, a do spełnienia jego przyznania nie trzeba spełniać kryterium meldunkowego.
• Cypr – tu status rezydenta podatkowego można uzyskać już po 60 dniach przebywania w tym kraju w celach zarobkowych.
• Szwajcaria – w tym kraju rezydentura podatkowa jest przyznawana po 30 (!) dniach pracy zarobkowej.

Z uwagi na tak duże rozbieżności może się zdarzyć, że będziesz spełniać wymogi rezydentury dwóch krajów. Wyobraź sobie np., że:

• Ty masz stały meldunek w Holandii. W związku z tym, nawet z automatu, może Ci być przyznany certyfikat rezydenta podatkowego. Ale z drugiej strony – często przyjeżdżasz do Polski, a Twoja żona i dzieci mieszkają w kraju. Wtedy spełniasz polskie kryterium „centrum życia osobistego” i urząd skarbowy również może oczekiwać rozliczania wszystkich dochodów!
• Wyjeżdżasz na kontrakt do pracy w Szwajcarii na 5 miesięcy. Co jakiś czas wracasz do kraju do rodziny. Nadal więc spełniasz polskie warunki rezydentury, ale… już po 30 dniach stałeś się też rezydentem w drugim kraju!
• Pracujesz zdalnie w polskiej firmie, mieszkając w Hiszpanii. Zarabiasz więc w kraju (czyli jesteś jego rezydentem podatkowym, bo to tu jest Twoje centrum interesów gospodarczych), a jednocześnie mieszkasz np. na Teneryfie, co sprawia, że spełniasz hiszpańskie kryteria rezydentury.

To tylko kilka sytuacji, w których może Cię dotyczyć podwójna rezydentura podatkowa.

Podwójna rezydentura podatkowa – efekt zaniedbania?

Innym przypadkiem jest sytuacja, w której… podwójna rezydentura jest efektem Twojego zaniedbania. Pamiętaj, że o ile status rezydenta podatkowego w danym kraju możesz czasem uzyskać automatycznie, o tyle, aby go „stracić”, musisz się o to postarać!

Przykładowo, jeśli z rodziną wyprowadzisz się do Belgii czy Niemiec, to nie wpisujesz się już w kryteria polskiej rezydentury podatkowej. Wówczas należy zgłosić ten fakt polskiemu urzędowi skarbowemu i „wyrejestrować się”.

Czytaj też: Zmiana rezydencji podatkowej – jak to zrobić?

Podwójna rezydentura podatkowa – i co dalej?

Jeżeli z punktu widzenia prawa jesteś rezydentem podatkowych dwóch krajów, za miniony rok rozliczeniowy musisz się rozliczyć ze wszystkich dochodów z oboma urzędami skarbowymi. Pamiętaj jednak, że w większości przypadków obowiązują umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. To sprawi, że najczęściej nie zapłacisz podatku od jednego dochodu dwa razy.

A co dalej? Na początek dokładnie zapoznaj się z przepisami odnośnie do rezydentury podatkowej w obu krajach. Zobacz, czy możesz coś zrobić, aby podlegać nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu tylko w jednym państwie.

Masz pytania w tej sprawie? napisz ul odwiedź nasz biuro rozliczeń zagranicznych Ropczyce Pomożemy Ci rozwiać wszelkie wątpliwości i podpowiemy, jak ustalić rezydenturę podatkową.